Dec 12, 2011

The Last Window (Fiction)

Kan intawn hma atang tan ila:
Higher Secondary(12) ka zir zawh dawn lai chho vel leh ka zawh hnu kum reilo te kha ka hun kal tawha nuam ka tih ber lai a ni hial awm e. Chutih rualin ka ṭul ber ṭum a ni ve thunga. In lama hman lo leh ṭul em em in chhungten tan kan pawimawh lai a ni a. Ngaihzawng lama rilru pekna pawh ka nei hran lo, chutih lai chuan School lamah min lo duh der ve em em tu hi a awm a. A tir ah tak chuan min duh a ni tih pawh hre lovin kan inkawm tlang a, a hmel pawh a chhe hran lova kan zingah pawh a thiam pawl tak a ni a, keini kan harh si a ka zah ru viau nghe nghe a. Lunglei lama a haw dawn hnaih ah ka hrethiam ve chauh nghe nghe a ni. Chu mai bak ah chuan, chumi hun hma deuh chuan min ti lar ve em em tu pakhat a awm bawk a, chu chu school a kan junior, LPS demand channel awm hma a zai ṭhin hian kan teacher thenkhat hriat theih leh an veng mi ṭhenkhat hriat theih tawk vel in min star ve tlat pek a, a lai tawk a chhaih ka hlawh ve hman viau a ni….TV a zai thin a nih avang khan hmelhriat pawh a ngah a. Kan la naupang bawk nen ngaihzawn lam aimahin zahna ah ka la vek zawk a, biak pawh kan inbe lem lo.
Ka sawi duh tak chu khatih lai khan anni kha ngaihzawng en in enna ka nei hman lo ve ve a….ka duhloh vang lam aimahin hmeichhia duhna Love hian min la luah lutuk lo a ni. Ka rilru leh dinhmunin a zir loh vang ti dawn ila a hnu a mi hi ka duh leh em em lawi si. Ngaihzawng zun a min hruailut tu hmahruai anni ta in ka hria.

Kum tawp alo hnaia class 12 Board exam turin ka han inbuatsaih a, lehkha zirna hmun atan kan chhungkua in kudam angreng deuha kan neih ṭhinna hmun ah hian ka riak tawp ṭhin a. Tuk tin, tlai tin tukverh eng lam hawi hian dawhkan chhawpin ka zir ṭhin a. Ka lehkha zirna room tukverh zawn deuh chiah si lo, hla vak lem lo feet 30 vel a hla, dawr pakhat ah hian nula ngaihno bei deuh mai, hlim thei tak tih hriat hi dawr tukverh hnuhnung ber a in hawn a ka hmu theih tawk vel chiah ah hian alo ṭhu ṭhin a. Ka thlir zauh zauh reng a, ka hmu zing tulh tulh a, ka zir loh kar laka tukverh lam ka hawi chhuah apiang hian thlir tur dang tam hle mahse chu dawr chhunga nula bawk chu hmuh tumin ka mit a kalding nghal ṭhin a. Chutih lai chuan kan la in hmangaihin kan la inkawm ang tih reng reng pawh ka suangtuahna ah lang lo, ngaihzawn/bem tumin ka thlir lova hmeltha hmuhnuam thlir in ka thlir mai a, ngaihzawng neih rilru pawh ka la pu lo hrim hrim a ni. Mahse khatih hunlaia khawvela ka thlir zin ber kha a ni a, ama hriat ve lohva ka rilru in a kawm tam ber kha a ni tlat a ni.

A zia a zawih hmel ka ti a, a nui leh hlim hmel hmuh a nuama, chumi ngawt pawh chuan kan zirlai Mathematics ninawm ka ti lutuk tur te kha zir zuk ti nuam ve riauva mawle. Room a tawm nilen hrim hrim pawh kha a ti harsa lo khawp mai. Kal chhuah a va pawh tumna erawh ka nei lo. Exam kan han neia, class kal tur ka chhuah hma hian tukverh lam chu ka han melh phawt zel a, rilru a ti nuam ve riau a ni. Vawikhat chu ka class kal tur chuan a hnaia hmu thei ngei turin ka va in lan ta a. A hnu ah chuan chutia an dawr sir a  ka ding muang deuh ṭhin chu a ni pawh chuan min lo notice ve ta deuh a ni, a rawn hawi ve leh ta zauh ṭhin a ka kal leh ta mai zel a. A bula mipa awm hlek ka hmuh chuan a ngaihzawng a nih leh nihloh an chevel ka chik a, ngaihzawng tuma hel si lo  khan thikthu ka lo pai ve tan ta a nih chu. A hriatlohin keimah ah in tih neihtu na leh duhna alo in mung ve ṭan chu ni der mai.

Exam kan han zo a, an dawr sir ah chuan ka in lan zing ṭan ta a. A haw hun leh kal hun lah chu tu hrilh mah ngai lovin ka lo chhinchhiah diam tawh a. Tlaikhat chu a haw awm vel ah hian amah tawk turin ka kal khalh a, han biak lumlam kha ka chak ta riau a. A haw lam kawng kal nena kan intawk tur chiah chu nula chhawnchhaihdan la hre lo tih takah ka lai chhe der a, ka mur chuaiha a zo der ringawta. Biak lohvin vawi thum vawi li vel lai chu kan in kal pel zak zak a. Biak dan tur inbuatsaih fe pawhin ka sawi ngam lo leh ṭhin a, kn intawk zing ta deuh bawka ka mur pawh a reh ve ta deuh a tlaikhat chu ka han be ve ta pawp maia, “I haw tawh dawn a mi” tiin ka zawt a, ka zawhna chhanna tawk lekin min chhang a. Chutiang chuan tlai hnih vel ka tih hnu ah a haw rual awm hian a hnung ah ka zui ru a, khawiah emaw kalna tur nei awm takin ka nangching a, “I haw dawn chiah a nimaw, ….chutah chuan ka kal dawna ka lo thlah pah ang che” ka han tive ta tawp a kan kal rual chu ni ta der mai. An veng te zawh pahin kan titi dun a, inkawm rei lovin kan inthen leh thuai a. Chutiang chuan vawikhat ka tih leh hnu chuan a hma aiin ka thlah thui ta deuh a, an phone no.(landline) ka han dil ta thawr a nih kha. A zakzum chi a lo ni a, ka inchhir lek lek a mahse min hrilh ve ta thova. Phone pawh ka la ngam chuang lova. Kan inkawm ve ṭan dawn chauh emaw ka tih laiin kar khat vel a liam chuan dawr a rawn kal ngai ta reng reng lova, a reh ta vung vung a, a rem dawnlo nih hi ka ti a ngaiawh rilru ka pu hman a ni.
Exam result chhuah hma ṭhian ho in chaw eikhawm an rawt a, chaw kan eikhawm ta a. Chutah chuan class kan kal ho laia inngaihsak awmlo taka ka ngaih te kha an lo in ngaizawng ru deuh reuh chu niin ka chuang bik ta a, nuamlo duh angreng khawp mai. An titi te a hran deuh tak ah chuan ka rilru ah mal intih rukna ka nei hma ta a ka nula thlah ṭhin kha ka hrechhuak ta zawk a. “Zanin ah ka haw hunah ka phone anga ka leng dawn” ka ti rilru ta a, ṭhiante inkawp chuan rilru mu hnu an chawk tho ni berin ka hria.

Chaw ka eikhama a hma thei ang ber ah ka haw a. Ka inbual fai a ka best dress nen ka body-spray neih chhun renlo mangkhengin ka inkap rimtui a, phone hmasa lovin an in lam chu a zan zan chuan ka pan a. Ka thlah laiin an in awmna lai chiang vak lovin min hrilh tawh avangin ka zawng hmu thei ta maia. Thawm nei lo in an kawngka lam chu ka pan ṭhem ṭhem a, door-bell hmeh hma chuan ka zam a, let leh mai te ka duh rum rum a. “Thih leh thih” tiin ka han hmet ri pawm mai a, a u(cousin) hian kawng min rawn hawn a. A u lah chu ka la hre chiang em em zui, min hre ve lemlo mahse Salvation nula zaithiam a ni a ka hmu fo mai. “G-i awm em?” ka han ti ve ṭhuaia, “Awm e, lo lut rawh” a ti a, a nau chu a han auva. Karkhat chuang kan in hmu tawhlova chutia an ina ka han leng min han hmu chu mak a tih hmel khawp maia. An chhungkua chu Kohhran mi tak mai an ni a, a pu pawh Salvation CO ṭhin a ni. G-i chuan a hma zawngin inleng a nei ngai lova, a rimtu awmchhun ka ni a a lai thawkhat hle ang tih pawh ka ring. Keipawh keima puala ka nula rim vawikhatna ni a awmdan ka thiamlo kher mai. Ka bawp khawkher te reng reng lah chu a nghet churh a, ka aikherh lo chauh a ni. Ani pawh chuan thingpui min lum a, min han pe te chu a zah hmel hle nghe nghe a. Khami zan tluka awm thiam har, nula rim awm dan tur ber hreloa ka awm kha ka la feel ruai ruai thei, zak si nuam ti si a ka awm kha hrehawm tak a ni, G-i pawhin khami zan kher kha chu nuam a tih zawk zawk ka ring lo. Amah chauh pawhin awm se a laih dawn tehreng nen ka lut laklawh tawh si. Kan pahnihin in hlat vak silo in a pu leh inleng dang te titi ngaithla deuh titih ngaithla tak tak si lo in kan ṭhu ngawi chawt chawt reng mai a ni.

Chumi hnu deuh aṭang chuan zawi zawiin kan inkawm nel chho ta a. Zanah chuan ka leng ta zauh zauh a, a hmaa a haw tur ka thlah ang deuh khan a ni pawhin min thlah thui ve tial tial a, thlakhat dawn leng zeuh zeuh a phone ah nen kan inkawm hnu chuan min ngaina in a rilru ah ka awm a ni tih pawh ka hre tial tial a. Kan ni chho ve ta tak tak a, thlah satliah mai lovin a zui te pawh kan inzui chhuak a. A chhungte a hmaizah avanga “Zanin chu dar chuti zat ah khian haw rawh aw” a tih te pawh chuan min ngaihtuah vang a ni tih ka hria a thu kha ka awih tha thei khawp mai. Mahse zan tam pawh ka len hma in a awmna ah chuan a awm tawhdawn lo tih min hrilh ta a. A hunawla a pu te damloh avanga kan thenawm dawr nghak tura lo awm zawk nen khan kan lo intawng alo ni reng a. Kan inhmu mai mai tawh dawnlo a ni tih reng reng ka ngaihtuah phak loh laiin hmeichhia hi chu an lo fing a niange, kan inhmu fo thei tawh dawnlo a ni tih kha a hrethiam a. A haw dawn hnaih chuan zan danga ka len aia rei deuh hlek te min char a, an varanda ah te min ko chhuaka a tam thei angber a fala titi kha a duh ṭhin a. Hmeichhe ṭawng tam lutuk lo a ni a, kan inṭhen dawn hnaih zan chuan a chanchin kimchang zawk leh an chhungkaw chanchin leh harsatna tawh te, a lehkha zir dan te sawi in a ti ti nasa khawp mai.
Ka bazar puia engmah min phut neilo mahse thil engemaw chu tih sak ve ka duh avangin ka han lei sak ve a, kei aia zei lo leh zakzum lehchhawng a ni bawka a lai thei kher mai. A haw dawn zan chuan ka leng min thlah leh a, muangchangin kan kal a, in mangtha a hun chuan nghet deuhin min kuaha, zak tak chung chuan “.......Ka hmangaih che” zawi te hian a ti sup a, kei chuan a hmui no taka fawh pah chuan “Khawi ah pawh awm la, ka lo nghak reng dawn che alawm” ka han ti ve leh ta mai a. A tuk ah chuan a haw tur chu a luggage khai sak in ka thlah a (khawdangah a chhungte hna avanga awm bo ngai a ni), a address tur leh phone no. te min pe a, a mottor chuang chu ka vai liam ta a, a liam hma chu min thlir reng a, nuamlo a tih hmel ve hle in ka hria.

Khatih lai khan mobile phone te ala awm lova tun ang ai hian in contact reng te a har zawk bawk a. Thil ho angreng tak eng engemaw hi ka thawn zauh zauh ṭhin a, rilru a ruak duh khawp mai. Thla engemaw zah a liam hnu chuan vawikhat chu a birthday lawm turin ka ṭhianpa class tlan bo pui ah ka sawm a, chhungte hnen ah kan picnic dawn ka ti a. Ruah sur buan buan hnuai ah ka ṭhianpa Bike-in zing kar ah kan chhuak a, kan in khalh chhawk zak zak a…leimin hlau reng reng chung leh accident hlauvin kan tlan dim/chak a, a vawt bawk si a kap a khamin a ṭeh duh kher mai. (nihnih vel chu ke pen a ti nuamlo)

Tichuan G-i birthday chu hlim takin ka han hman pui a, min lo thlahlel a nuam pawh kan ti hle mai. Kan hlim dawn chauh amaw tih laiin khua a tlai hman dawna, kan haw leh vat a ngaih avangin kan in thlah leh ta a, chumi zana kan in thlahna chu “Goodbye (kiss) forever” a lo ni ta.
Keipawh phai ram lamah te lehkha zirin ka han awm bo leh ta zauh zauh a, zirna kawng ah te kan buai chho in chang dang kan a kal zel alo ngai ta si a, inbiak pawhna alo hla tial tial nen kum a vei chuan kan in be lo reia kan in  thaṭhen chu a ni ta der mai a ni. Kum a vei leh a inbiak pawhna te alo awlsama, mobile phone te alo awmthuai hnu ah chuan a chanchin ka hriat leh hnuhnung ber chu ngaihzawng a neih thu a ni a. Mahse kei chuan tupawh neise ka hre thiam em em a, kan dinhmunin a zir lova, kan la naupang a hmalam hun kan hre si lo. Keimah anga a zun a uai a duh tak tak tu, thlir vawng vawng thin tu kha tawng ngei turin duhsakna ka hlana chu chu atana ka duhsakna sangber a ni.

Chawlhmanga ka haw changin ka lehkha zirna thin kan kudam ah chuan ka lut ziah a, tukverh lama hawi chhuakin a ṭhutna ṭhin tukverh (last window) chu ka thlir ṭhin a, ka hmuh hmasak bera a nui hmel te, a inthuam dan te leh ka lo hlimpui dan te kha ka mitthla ah a rawn thar leh ṭhin. Tunah chuan dawr leh kan in te pawh tih danglam vek a ni tawh. Class 12 kan exam lai chanchin ka ngaihtuah hi chuan ka hrechhuak ve fo thin. "G-i, dam takin Pathianin awmpuchselafanau maltuachawiin chhungkaw duhawm tak i dipui tur ngei nei ang che"

Dec 5, 2011

MMA Sports 2011

Mumbai Mizo Association (MMA) chuan ni 3.12.2011 khan Mumbai Port Trust Sport Ground, Sewri ah Sports neiin hun hlimawm tak kan hmang a ni. MMA members te chu group hnih ah in ṭhenin, Kha pa pawl (Red) leh Saw pa pawl (Blue) tih a ni a. In elna chi hrang hrang 10 vel ah neiin Kha pa pawl (Red) chuan chak zawk nihna an hauh a ni.

Thlalak ṭhenkhat:-

1) Volleyball

2) Dead ball
3) Khawlla in thil siak
4) Ball ngal sep
5) In burchhe vawm
6) In kawi kah siak
7) Dirt throw
8) Pa valai Penalty Kick
9) Football (a Goal lai tak)
10) Four legged race

11) Kan nula ṭhenkhat te
12) Champion