Apr 15, 2011

Petera'n Isua a hmangaih dan diklo kha..

Kan Lalpa Isua Krista he khawvela a len lai khan mi chitin reng te kawmin dodalna kawng hrang hrangin a tawk a. Mihring thar khawvela lokal chu mi mak tih pawh a hlawh a, thu mak tak tak sawi tu anih avang ngawt pawhin amah rinna tel miahloa zui tu pawh a ngah hle a ni. Amah zui duh tak tak mi an awma, hamthatna leh thilmak (miracle) hmuh duhvang ngawta zui te pawh an awm bawk a ni. Chung zuitu hrang hrang zingah chuan mahni thahnemngaihna leh duhdan a zui tu Petera’n Isua a zui dan hi tawi te in lo zir ila.
Petera hi Isua mihring mihrinna a hmangaih leh tisa tak pawha ngaina em em tu a ni ti ila kan sawi sual lem lo awm e. Bible a kan hmuh dan angin Lal Isua nen pawh zirtir zinga inbiaa in zilh tam ber anni. Petera hian Isua hi a ngaina em em a,  mihring thian duhtak in hmangaih tluk zet in a hmangaiha, tunlai tawng takin Isua hi a ngaisanga, a Idol hliah hliah a ni. Isua kha a dah Pathian em em a, amaherawh chu mihringina mahni aia dinhmun sang zawk (mi challang) te kan ngaihsan ang lek chauh hian a ni a ngaihsan. A aia Isua kha dinhmun hniama a awm a phal ngai reng reng loa, a tlawm a rem ti lo a, a hrethiam bawk lo a  ni.
Chhiahhlawh ang maia midang rawngbawlsaka Isua che chu a hrethiam loa, a chunga a tlawm lek phei chu a hrethiam thei tlatlo. Zirtirte ke Isuan a sil a, midang ke a sil chu a khak sak hauhloa amaherawh chu ama ke a sil tur kha chu a ngaingam thak lo a nih kha, “Lalpa, nang meuhvin ka ke i sil ang maw?” a ti a.(Johana 13:6). He thu atang pawh hian midang ke a sil laia engmah sawi silo khan mahni hmasial takin Isua hi a ngaisang a, midang chan/ngaihdan chu engpawh nise ava hmuh puilo a ama ngaihdan in a duhlo a ni tih a hriat a ni. A lam inti tang ber leh tlaktlum tum ber kha Isuan, “I ke ka sil loh chuan engmah mi tawmpui thei lo vang” (Johana 13:8) a ti a, chumi a nih tak si ah chuan a chan neihloh hlau khan a kut leh lu thlenga sil a duh leh ta si a nih kha. Petera rilru hi a sual reng reng lova amaherawh chu Isua hmangaih leh tan tu nih a tum lutuk naah hian khua a hmuloa, tlawmna a hrethiamloa, midangin Isua zui ve lo mahse amah a ngheh phawt chuan a pawi ti lova ama ngaihdan a ring nasa em em a ni.
Lal Isuan a tuar tur thu a sawi a, upate, puitiam lalte leh Dan zirtirtute laka thil tam tak a tuar tur thu leh tihhluma a awm a, ni thum ni-a kaihthawha a awm tur thu a zirtirte a hrilh a (Mat 16:21-) . Petera thinlungah chuan a thawhlehna tur thu lam aiin a tuar tur thu hian a ngeng a chhun zawk ni ngei tur a ni, Isua chu a hruai hranga, “Lalpa, ni lul lo ve; chung chu i chungah thleng tawp suh se,” tiin a zilhhau ta a.(Mat 16:22). Hetiang khawpa hmangaih leh tuarpui huama inpe zo, Petera ang hi zirtir te zingah khan an awm ve hauhlo, mahse Isuan engtinnge a chhan? “Setan, kal bo daih rawh, ka tan tlukna i ni, Pathian duh dana ngaihtuah lovin, mihring duh danin i ngaihtuah a nih hi,”(Mat 16:23)  tiin a khak let ta daih thung a nih kha. Setan han intih chu ana tengtawng hle a ni, mahse Petera khan ti diklo a nihna a inhre hauhlo, a ngaihdan ah chuan Isua kha a hmangaih ve hliah hliah a ni, Isua khan a hrelo mai mai zawk niin a ngai tlat ni tur a ni kha a ngaihdan kha Isua thih dawn thlengin a sim chuang hauhlo, Isua hriat hlan a nghakhlel zawk a ni.
Isua khawvela a zin tawpna alo thleng dawn taa, Zanriah hnuhnung an kil ho naah chuan An zui theihloha a kal bo zawk tur thu leh nakin lawka amah an la zui tur thu a hrilh nawn leh taa. A thawhleh tur thu leh nakin lawka an la inzui tur thu sawi fo mahsela Petera bawk chuan tuna a kalbo zawk tur chu hrethiamlo in ama ngaihdan a rawn vawrh leh ta, midang hnawlin “Lalpa, eng vangin nge tunah pawh ka zui theih lo vang che? I tan chuan thih ka huam asin,” (Johana 13:37) a ti leh a, Isuan a khak zuia, mahni hmasial, tlaktlum tum lutuk chu dinhmun chhe tak phatsan tu dinhmun a chan tir phah ta a ni, “Ka tan thih i huam maw? Thu dik tak ka hrilh a che, nangin vawi thum mi phat hma loh chuan ar a khuang lo vang,” a ti a (Johana 13:38)
Petera hian a ngaihdan hi tha tawkah ala ngai fan ni tur a ni, a sim duh chuang reng reng lo. Isua hian a hmangaihna hi hre lo mai mai niin a ngai tlat a, thih a huam zia chu lan tir ala tum fan a ni. A khandaih phawi inring rengin thih pawh huam mahse Gethsemani huanah Isua lungngai takin a awma, tawngtaiin darkar khat pawh venpui leh theilovin a muthlu bawrh bawrh mai. Isua man tu tur te anlo thlen veleh chuan, atan thih pawh a huam zia lan chhuah tirna hun rem chang tak niin a hria ni ngei tur a ni an hneh hauloh tur sipai pawl khat (anni aichuan an tam ngei ang) leh Temple vengtu te hmaah chuan a khandaih a phawia Puithiam bawih beng a sat thla nawlh mai (sat thla te leh angreng viau a ni). Isua tan chuan a huamhauh nat tawh tehlul nen Isuan a khak leh ta, “I khandaih kha a paiah khung leh rawh; khandaih ruaitu zawng zawng chu khandaih vekin an thi dawn si a. Vantirhkoh singsarih leh sanghnih aia tam zawk min rawn tirhsak nghal turin Pa ka ngen thei lovin mi ring em ni?”(Mat 26:52,53 ) tiin a hau leh ta a ni. Isuan a sawi ang takin thih pawh hrehlo kha’n mualpho takin vawi thum lai a phatsan zui ta nghe nghe a ni.
Isuan a ngaihdan zawng zawng a phet thlaa a pawm tak si loh ah chuan tlinglo in tiin a hna ngaiah a kir leh a, sangha man turin a kalbo ta a. A hnenah Isua rawn inlar lehin, ” Simon, Johana fapa, hengte ai hian nangin mi hmangaih zawk em?” tiin a zawt let ta a, Petera chuan a hmangaih thu a sawi ngam tawh hauhlo, hmangaih ve ni a alo in hriatna zawng zawngah chuan mualpho in vawi thum lai zahthlak takin a phat ta zawk si a, “Aw, Lalpa, ka ngaina che tih i hria e,” a ti ngam ta chauh a ni. Petera’n a hmangaihnaah midang ngaihtuah lova mahni hma a sial thin avangin Isuan, “Ka beramte chawm/enkawl rawh” tiin a chhang zel a. A vawi thum naah “Simon, Johana fapa, nangin mi ngaina em?” a tih takah chuan Petera a in hmu chhuak a, mahni hmasiala ngainatna mai a ni tih a hriat chuan a lungngai a. Isuan, “Thu dik tak ka hrilh a che, i naupan laiin incheiin i kawng i hreng a, i duhna apiangah i leng thin a, i lo upat hnuah erawh chuan i kutte i phar ang a, mi dangin i kawng an hrensak ang chia, i duh lohna lamah an hruai ang che,” a ti a.
Zirtir dang te aia Isua tan fal tum em em Petera chuan phatsantu tenawm nihna dinhmun a luah phah zawk ta a ni.
Petera nun hlui ang hian Rawngbawltu, midang aia Pathian bel hnai zawk leh hmangaih bika inngai, Isua tan em em chung si a midangin an hmangaih veloh pawi ti chuang hauhlo, “Midangin ringlo che mahse keiin ka rin che chuan a tawk” tih rilru pu taka midang Pathian ngaihsak ngailo te kawm leh sawm ve tura vei na nei hauhlo, Isua ngainaa a rawngbawl ni a la in hre tlat bawk si hi kan awm ve angem? “Mahni that phawt chuan a tawk, midang sualna chu ka ngaihtuah phak leh thunun phak a ni hleinem” tih rinna nghet taka vawn tum hi engzat tak awm ang maw?